بیماری زگیل تناسلی (genital warts) یا زگیل مقاربتی، شایع ترین بیماری عفونی است. عامل این بیماری ویروس hpv است و از طریق
برقراری رابطه جنسی منتقل میشود. این عارضه هر دو جنسیت زن و مرد را بیماری می کند، اما عوارض آن معمولاً برای زنان خطرناک تر است. امکان درمان زگیل تناسلی وجود دارد، اما چون ویروس از بین نمیرود، ممکن است دوباره زگیل عود کرده یا به وجود آید. انتخاب روش درمان مناسب میتواند خطر عود مجدد بیماری را تا حد قابل توجهی کاهش دهد.
زگیل تناسلی چیست؟
بیماری زگیل تناسلی (genital warts) نوعی بیماری های آمیزشی یا بیماری مقاربتی (STD) است و به زائده های ریز و درشت غیر سرطانی گفته می شود، که نرم، گوشتی و برجسته هستند و روی یا داخل ناحیه تناسلی زنان و مردان(ناحیه شرمگاهی، مقعد،لگن، واژن، آلت و دهان) مشاهده میشود. زگیل ها اغلب گنبد شکل نیستند، اما معمولاً با ظاهری برجسته و تخت مشاهده میشوند.
چه چیزی باعث زگیل می شود؟ این بیماری در اثر عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می شود. این ویروس باعث ایجاد مقدار اضافی کراتین،( یک پروتئین سخت)، در لایه بالایی پوست (اپیدرم) میشود. کراتین اضافی بافت خشن و سخت را ایجاد می کند.
آیا زگیل تناسلی واگیر دار است؟ بله، این بیماری به شدت مسری است و با اولین تماس، از یک شخص به شخص دیگر (طریق تماس پوست با پوست ناحیه تناسلی فرد آلوده) و در طول رابطه جنسی حتی تماس دهانی منتقل میشود.
علائم زگیل تناسلی
در زنان زگیل تناسلی روی ناحیه فرج،دیواره های واژن، ناحیه بین دستگاه تناسلی خارجی و مقعد، کانال مقعد و دهانه رحم مشاهده می شود. در مردان ممکن است زائده در نواحی مثل نوک و طول آلت تناسلی،کیسه بیضه یا مقعد ایجاد شود. در صورت برقراری رابطه دهانی احتمال ایجاد زگیل تناسلی در دهان نیز وجود دارد.
این بیماری مانند هر بیماری دیگری در مرحله فعال، علائم واضح و مشخصی دارد، ساده ترین آن مشاهده توده های برجسته می باشد. اما ممکن است تشخیص برای خود فرد مشکل باشد بنابراین قبل از هر اقدامی برای تشخیص دقیق به پزشک مراجعه کنید. به یاد داشته باشید، در مرحله غیر فعال که زگیل تناسلی وجود ندارد، نیز احتمال انتقال وجود دارد.
علت زگیل تناسلی
زگیل تناسلی منحصراً با ورود ویروس hpv به بدن مرتبط است. ویروس اچ پی وی یا همان پاپیلومای انسانی نوعی ویروس DNA دار است که بیش از 100 نوع مختلف دارد، و در حدود ۴۰ نوع از میتواند باعث ایجاد زائده در ناحیه تناسلی شود، و مابقی ویروسها عامل ایجاد زگیل در دیگر نواحی بدن هستند. رایجترین انواع ویروس اچ پی وی عامل زگیل تناسلی شامل نوع HPV 6،11،16 و 18 میشود.
همه انواع ویروس hpv خطرناک نیستند و همه انواع ناحیه تناسلی را درگیر نمیکنند، ولی خداقل 50% افراد فعال جنسی، برای یکبار هم که شده به این ویروس مبتلا میشوند.
ممکن است فرد مبتلا به ویروس باشد، اما زگیل تناسلی رشد نکند. به همین علت بسیاری از بیماران از وجود چنین ویروسی در بدن خبر ندارند و ناخواسته آن را به دیگران انتقال میدهند.
ویروسهای عامل این بیماری به دو نوع کم خطر و پرخطر تقسیم میشوند. نوع پرخطر عوارضی را ایجاد می کند که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد. ویروس های کم خطر HPV باعث ایجاد ضایعات زگیل میشوند. در حالیکه نوع پرخطر معمولاً ضایعاتی را ایجاد نکرده و در بدن مخفیانه زندگی میکند.
عوامل خطر
تمامی افرادی که از نظر جنسی فعال هستند، ممکن است در معرض این بیماری قرار گیرند، عواملی که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش میدهند، به این شرح است:
جوانان در سنین بین 18 تا 4 بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.
افرادی که بیش از یک شریک جنسی دارند، بیشتر در معرض خطر هستند.
افرادی که به بیماریهای تضعیف کننده سیستم ایمنی مثل HIV دچار هستند و یا داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی مصرف می کنند.
افرادی که به سایر بیماریهای آمیزشی دچار هستند.
نوزادانی که مادرشان به این بیماری مبتلا بوده است.
متاسفانه در سالهای اخیر با توجه به رشد روز افزون، رابطههای جنسی غیر متعارف آمار مبتلایان به این بیماری به شدت رو به افزایش است. گزارش حاکی از آن است که سن ابتلا به این ویروس به کمتر از 12 سال رسیده است.
میزان ابتلا مردان و زنان به این بیماری مساوی است. اما از آنجایی که زگیل تناسلی در زنان معمولاً داخل واژن اسـت، افراد بیمار دیر نسبت به وجود آن آگاه میشوند. ممکن است ویروس به داخل رحم برسد و باعث ایجاد سرطان شود، بنابراین همه زنان که از نظر جنسی فعال هستند باید در طول دوره های مشخصی برای چکاپ از طریق تست پاپ اسمیر مراجعه کنند.
دوره نهفتگی ویروس hpv
نمی توان زمان مشخصی را برای قرار گرفتن در معرض ویروس تا ایجاد زگیل تعیین کرد. زیرا این مدت زمانی که به دوره کمون معروف است، در هر فرد و جنسیت با توجه به قدرت سیستم ایمنی متغیر است. بنابراین ممکن است از زمان وارد شدن ویروس به بدن تا ایجاد زگیل روزها، ماهها و یا حتی سالها زمان باشد.